درود : آرایه جناس چیست ؟ اگه میشه مثال بزنید ممنون
پاسخ کاربر :
جناس، به کار بردن واژههایی است که تلفّظی یکسان و یا نزدیک به هم دارند.
به بیان روشنتر:
هر گاه شاعر یا نویسنده کلماتی را در سخن خود به کار ببرد که تنها در یک صامت یا مصوّت با یکدیگر اختلاف داشته باشند (مثلاً: باریک و تاریک) و یا در نوشتن هیچ تفاوتی با هم نداشته باشند بلکه اختلاف آنها فقط در معنی باشد (مثلاً: روان و روان)، از آرایۀ «جناس» بهره برده است.
مثال: بهرام که گور می گرفتی همه عمر دیدی که چگونه گور بهرام گرفت؟
جناس: گور و گور (تفاوت این دو کلمه فقط در معنی آنها است.)
محمّد کآفرینش هست خاکش هزاران آفرین بر جان پاکش
«خاک» و «پاک»: جناس (اختلاف این دو کلمه تنها در حرف اوّلشان میباشد.)
درود : جناس به طور کلّی به چند دسته تقسیم میشود؟
جناس همسان(تام) – جناس ناهمسان(ناقص)
درود : جناس همسان چیست؟ برای آن مثال بزنید.
اگر دو واژه مانند هم نوشته شوند امّا معنیشان یکی نباشد به آن جناس «همسان» یا «تام» میگوییم مثل: گور: گورخر- گور: قبر
درود : جناس ناهمسان چیست؟ مثال بزنید.
و اگر اختلاف بین دو واژه تنها در یک صامت یا مصوّت باشد، به آن جناس «ناهمسان» یا «ناقص» میگوییم. مثل: خاک و پاک- دیر و دار- سَر و سِر
درود : نمونه هایی از انواع آرایۀ جناس
برای جناس همسان و ناهمسان چند مثال بزنید و آن را بررسی کنید.
جوشش عشق است کاندر نی فتاد آتش عشق است کاندر می فتاد
نِی و مِی: جناس ناهمسان
شکر کند چرخ فلک، از مَلِک و مُلک و مَلَک کز کَرم و بخشش او، روشن و پاینده شدم
فَلک و ملَک ؛ مَلِک و مَلَک ؛ مَلِک و مُلک ؛ مُلک و مَلک: جناس ناهمسان(ناقص)
آن کس است اهل بشارت که اشارت داند نکتهها هست بسی، محرم اسرار کجاست؟
بشارت و اشارت: جناس ناهمسان
در این سرای بی کسی، کسی به در نمیزند به دشت پر ملال ما ، پرنده پر نمیزند
پُر و پَر، در و پَر: جناس ناهمسان
