درود : آرایۀ اسلوب معادله را ذکر مثال توضیح دهید.
پاسخ کاربر :
هر گاه، شاعر دو مصراع را در دو جملۀ متفاوت، به گونه ای به کار ببرد که بر مفهوم یکسان دلالت کنند، نام این آرایه «اسلوب معادله» است؛ مثال: افتادگی آموز اگر طالب فیضی هرگز نخورد آب زمینی که بلند است
در این بیت، هر دو مصراع مفهومی یکسان دارند و مصراع دوّم، مثالی است جهت فهم عمیق تر و بهتر مصراع اوّل.
درود : وجه شباهت اسلوب معادله و تمثیل چیست؟
اسلوب معادله نوعی از تمثیل است، با این تفاوت که اسلوب معادله در یک بیت بیان می شود امّا تمثیل نامحدود است. پس هر اسلوب معادلهای تمثیل هم هست امّا هر تمثیلی اسلوب معادله نیست.
درود : ترفندهای تشخیص و یافتن اسلوب معادله کداماند؟
- میتوان بین دو مصراع، عبارت «همانطور که» را آورد.
- یک مصراع ادبی است و مصراع دیگر، زبانی و دارای سخنی معمولی.
- بین دو مصراع، رابطهای مانند تشبیه وجود دارد و جملۀ ادبی در حکم «مشبّهٌ بهـ»ی برای جملۀ عادی است.
- در اسلوب معادله هر مصراع یک جمله است.
- میتوان جای مصراع ها را با یکدیگر عوض کرد.
درود : برای آرایۀ اسلوب معادله چند مثال بزنید و آنها را نیز بررسی کنید.
افتادگی آموز اگر طالب فیضی هرگز نخورد آب، زمینی که بلند است
***
مدّتی این مثنوی تأخیر شد مهلتی بایست تا خون شیر شد
***
سو به سو گشتم که تا طفل دلم ساکن شود طفل خسبد ، چون بجنباند کسی گهواره را
***
سبکرو جای خود وا می کند، در سنگ اگر باشد چو آب افتاد در ره ، جویباری میشود پیدا
***
با کمال احتیاج، از خلق استغنا(بی نیازی) خوش است با دهان تشنه مردن، بر لب دریا خوش است
