بینیت چیست ؟
اوتکتوئید یک فاز جامد بوده که به دو فاز جامد مختلف تجزیه می شود , بینیت محصولی ریزساختار از تجربه اوتکتوئید است , این ساختار زمانی به وجود می آید که یک ماده دما – بالا هنگام سرمایش به دو فاز مختلف تجزیه می شود .
- بینیت چیست ؟
- بینیت بالایی و پایینی چیست ؟
- تفاوت بینیت و مارتنزیت
بینیت چیست ؟
بینیت Bainite محصولی ریز ساختار از تجزیه اوتکتوئید است این ساختار زمانی به وجود می آید که یک ماده دما بالا هنگام سرمایش به دو فاز مختلف تجزیه می شود ؛ bainite ریزساختاری صفحه مانند بوده که با توجه به نوع آلیاژ در دمای 250 تا 5500 درجه سلسیوس ایجاد می شود همچنین این محصول از خنک کردن آستنیت در دمای بحرانی 727 درجه سلسیوس ممکن است , از مهمترین مشخصه دگرگونی بینیتی که مطالعه آن را مشکل نموده طبیعت دو گانه آن است بدین شکل که دگرگونی Bainite از برخی جنبه ها شبیه به دگرگونی پرلیتی و نیز از برخی لحاظ شبیه دگرگونی مارتنزیتی است , مانند پرلیت محصول دگرگونی بینیتی یک فاز نبوده بلکه ترکیبی از دو فاز فریت و سمنتیت است بنابراین دگر گونی نیاز به تغییر ترکیب شیمیایی داشته و برای انجام آن نیاز به نفوذ کربن است , دگرگونی بینیتی متمایز از دگرگونی مارتنزیتی است , تغییر ترکیب شیمیایی که در دگرگونی بینیت صورت میگیرد شامل عناصر آلیاژی جانشینی که ممکن است در فولادها وجود داشته باشد نمی شود , یعنی توزیع عناصر یاد شده در ضمن تشکیل Bainite تغییر نمی کند پس می توان نتیجه گرفت که درصد عناصر آلیاژی یاد شده در فازهای فریت و سمنتیت ثابت و برابر همان ترکیب شیمیایی اولیه آستنیت می باشد بینیتی Bainite از لحاظ سختی بین پرلیت و مارتنزیت قرار گرفته است به همین دلیل ریزساختار آن مفید است زیرا که هیچ عملیات حرارتی اضافی پس از تبرید اولیه نیاز ندارد .
بینیت بالایی و پایینی چیست ؟
Bainite بالایی :
بینیت بالایی در فولاد 4360 که در 495 درجه سانتی گراد و در 410 درجه سانتی گراد در دمای ثابت تشکیل شده است , اولین مرحله دگرگونی تشکیل Bainite بالایی عبارت از تشکیل صفحاتی از فریت بوده که در مقیاس کوچک تر شبیه به صفحات فریت ویدمن اشتاتن است صفحات فریت می تواند در مرزدانه های آستنیت اولیه و یا در داخل دانه ها ایجاد شوند , با رشد صفحات فرید و خروج کربن از آنها آستین باقی مانده در نواحی مجوار از کربن اشباع شده و سمنتیت در فصل مشترک فریت – آستنیت جوانه می زند پس از دگرگونی همدما , میکروساختار شامل زمینه فریتی است که ذرات ریز سمنتیت در مرزدانه های فرعی و در جهت طولی صفحات فریت رسوب کرده اند هر چه دمای دگرگونی تشکیل Bainite کمتر باشد اما در دمای تشکیل بینیت بالایی قرار داشته باشد و یا درصد کربن بیشتر باشد , صفحات فریت ظریف تر است و نیز با افزایش کربن پیوستگی رشته های باریک سمنتیت در مرزهای فرعی بیشتر می شود .
Bainite پایینی :
این نوع ظاهری سوزنی شکل دارند در حقیقت سوزن های فوق عبارتند از مقاطع صفحات بزرگ بینیتی با صفحه پولیش که شباهت زیادی به صفحات مارتنزیتی در فولادهای پرکربن دارند کاربیدهای موجود در صفحات بینیتی موجب تیره رنگ نشان داده آن می شود اما به قدری ریزند که می توان تنها با میکروسکوپ نوری آن را دید در این بینیت های پایینی نیز اولین مرحله تشکیل عبارت از به وجود آمدن صفحات فریت از آستنیت است به دلیل اینکه نفوذ کربن در گستره دمایی تشکیل بینیت پایینی بسیار کم است صفحات نیز بسیار نازک هستند با رشد فریت کربن در سطح وسیعی از فصل مشترک های تیغه های فریت و آستینت جمع و پس از رسیدن به حالت فوق اشباع , سمنتیت ایجاد می شود در Bainite پایینی بر خلاف بینیت بالایی , سمنتیت به جای تشکیل در بین صفحات فریت در درون خود صفحات و در زاویه 55 درجه با محور طولی صفحات فریت تشکیل می شود .
تفاوت بینیت و مارتنزیت
مارتنزیت ریزساختاری سخت و شکننده بوده که در اثر سرد شدن سریع آستنیت تشکیل می شود این ریز ساختار دارای ساختار مکعبی مرکز دار و صفحاتی از اتم های کربن بوده که به شکل تصادفی در آن توزیع شده اند در مقابل بینیت یک ریزساختار سخت و انعطاف پذیر است که در اثر سرد شدن آهسته آستنیت تشکیل می شود .
