درود : آرایۀ ایهام را همراه با مثال توضیح دهید .
پاسخ کاربر :
هرگاه شاعر واژگان چند معنایی را به گونهای در سخن خود به کار ببرد که ما در انتخاب معنای آن دچار وهم و گمان شویم و نتوانیم معنای واحدی را انتخاب کنیم، در اینجا با آرایهی «ایهام» مواجه شدهایم.
درود : برای آرایه ایهام مثال بزنید :
دیشب صدای تیشه، از بیستون نیامد شاید به خواب شیرین، فرهاد رفته باشد
«خواب شیرین» دو معنی میدهد و ما نمیدانیم منظور شاعر کدام است:
خواب خوش 2. خواب شیرین (معشوق فرهاد)
درود : ایهام تنهاسب را همراه با مثال توضیح دهید .
هر گاه یکی از معناهای کلمۀ «ایهام» با کلمات دیگر موجود در بیت رابطۀ تناسب معنایی داشته باشد، معنای دیگر آن نیز کمرنگ میشود و از بین میرود، در این حالت به آن «ایهام تناسب» میگوییم؛ مثال:
چو پیش پدر شد سیاووش پاک نه دود و نه آتش، نه گرد و نه خاک
پاک: 1. بیگناه 2. تمیز / معنای دوّم با کلمات «دود» و «آتش» و «گرد» و «خاک» تناسب دارد.
درود : برای آرایۀ ایهام چند مثال ادبی بزنید و معناهای هر یک را نیز بررسی کنید.
دی میشد و گفتم صنما عهد بجای آر گفتا غلطی خواجه در این عهد وفا نیست
عهد: 1. عهد و پیمان 2. زمانه
صبا وقت سحر بویی ز زلف یار میآورد دل شوریدۀ ما را به بو در کار میآورد
بو: 1. عطر و بو 2. امید و آرزو
حافظ به خود نپوشید، این خرقۀ می آلود ای شیخ پاکدامن معذور دار ما را
به خود: 1. به تن خود 2. با اختیار خود
هر که آمد به جهان نقش خرابی دارد در خرابات بگویید که هشیار کجاست؟
خرابی: 1. ویرانی 2. مستی
